Het Commerciehuis in Middelburg

Stories Redactie Zeeuwse Ankers

Een van de plekken in Middelburg die aan de slavenhandel herinnert, is het Commerciehuis van de Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC). Het gebouw aan de Balans deed dienst als het belangrijkste pakhuis van de handelsonderneming. Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw veranderde de bestemming van het pand. Het was achtereenvolgens militair magazijn, depot voor bodemvondsten, artotheek, kunstuitleen en sinds 2005 huisvest het gebouw het Centrum voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Architectuur Zeeland.

Slavenhandel

Het Commerciehuis aan de Balans in Middelburg herinnert aan de slavenhandel. De Balans dankt zijn naam aan het waaggebouw (met balans) dat hier stond. De Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) kocht het gebouw ‘staande op de Balans agter de Waag’. Daar vestigde zij haar Commerciehuis of Commerciekamer. Het Commerciehuis diende eerst voornamelijk als hoofdpakhuis van de MCC. De directeuren en de hoofdparticipanten van de MCC vergaderden in een zaal in de Sint-Jorisdoelen. In oktober 1822 verkocht de MCC het pand aan de stad Middelburg. De waag of balans, die voor het Commerciehuis stond, werd in 1823 afgebroken. De nieuwe waag werd ingericht in het voormalige Commerciehuis. Tot eind 1880 deed het nog als zodanig dienst.

Huidige situatie van het Commerciehuis aan de Balans. (Foto CBK Zeeland)

Militaire bestemming

De zolders van het pand werden tot 1867 verhuurd aan de Nederlandsche Handelmaatschappij. Daarna werden ze afgestaan aan het rijk om er magazijnen in te richten voor het depôtbataillon dat in Middelburg garnizoen hield. Deze magazijnen waren tot dan toe ondergebracht in de pakhuizen van de WIC aan de Blauwedijk. Die moesten echter worden afgebroken voor de aanleg van het kanaal en de spoorweg. De genie gebruikte het pand aan de Balans bijna 80 jaar lang voor de opslag van militaire goederen.

Kunst en bewoning

Vanaf 1980 werd de begane grond verhuurd aan het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten en had beeldhouwer Peter de Jong er zijn werkplaats. Na het overlijden van De Jong in 1990 vond de club van beeldhouwers daar enige jaren haar onderkomen. De eerste en tweede verdieping werden in 1984 ingericht als artotheek, die later weer vertrok naar de Kuiperspoort.Het oude Commerciehuis werd vervolgens in de jaren negentig van de 20ste eeuw grondig gerestaureerd. Hierbij werd de voorgevel voorzien van een rij nieuwe ramen. Op de begane grond kwam de Stichting Kunstuitleen Zeeland, sinds 2005 Centrum voor Beeldende Kunst Zeeland. Op de eerste en tweede etage kwamen appartementen.